De kroon
Omdat de meerderheid van uurwerken van tijd tot tijd moeten juistgezet worden is er een kroon nodig om de wijzers (en/of digitaalgedeelte) te kunnen manipuleren.
Er zijn zeven parameters die de vorm van een kroon kunnen bepalen.
1 Doormeter van de kroon.
2 Kleur
3 Vorm
4 Schroefdraad van de tige.
5 Doormeter van de tube.
6 Soort tube.
7 Soort tige.
1 Doormeter van de kroon.
2 Kleur
3 Vorm
4 Schroefdraad van de tige.
5 Doormeter van de tube.
6 Soort tube.
7 Soort tige.
1 Doormeter.
Sommige kronen liggen in de kast, dan kan er geen grotere kroon
op of de kroon zou buiten de kast moeten komen met een opening achter
de kroon tot gevolg.
2 Kleur.
Staal titanium of plaqée of nog een ander kleurtje.
Gouden kronen zijn zeer zeldzaam, enkel in uitzonderlijke dure gouden uurwerken wordt dat wel eens gebruikt. Goud is een te zacht materiaal om een aan slijtage onderhevig ding als een kroon van te maken.
Gouden kronen zijn zeer zeldzaam, enkel in uitzonderlijke dure gouden uurwerken wordt dat wel eens gebruikt. Goud is een te zacht materiaal om een aan slijtage onderhevig ding als een kroon van te maken.
3 Vorm.
Soms staat er geen ronde maar zeskantige kroon op, of een kroon
met een steentje (zie Balmain!) of met een teken van het merk
(tegenwoordig bijna elk merk)
4 Schroefdraad.
De kroon wordt met schroefdraad vastgevezen op de tige (het
stiftje dat de verbinding vormt met het binnenwerk). Schroefdraad
bestaat er van 0,6mm tot 1,4mm. Deze maat is belangrijk, als de tige te
dik of te dun is voor de kroon dan past het kroontje niet! of dan kan de kroon niet op de tube of in de kast.
5 Doormeter van tube.
Bij waterdichte uurwerken zit de kroon over een tube, deze heeft
een diameter van 1,4 tot 2,5mm. Deze maat moet juist zijn of de kroon
kan niet op/over de tube (te dikke tube) of het uurwerk is niet meer
dicht (te kleine tube). De tube moet ook perfect in de kast passen anders is daar ook een mogelijke lek voor water.
Bij sommige merken is deze tube in de kast gelast of gesoldeerd (bij gouden kasten vaak), als de tube dan beschadigd is of kapot is moet de kast vervangen worden (prijs!) of verliest het uurwerk elke vorm van waterdichtheid. Een gouden kast kan door een vakkundig goudsmid hersteld worden.
Bij sommige merken is deze tube in de kast gelast of gesoldeerd (bij gouden kasten vaak), als de tube dan beschadigd is of kapot is moet de kast vervangen worden (prijs!) of verliest het uurwerk elke vorm van waterdichtheid. Een gouden kast kan door een vakkundig goudsmid hersteld worden.
6 Soorten tube.
Er zijn drie soorten;
1 De "gewone" tube; een ronde tube.
2 De "Japanse" tube; hier zit de joint op een verlenging van de tige (niet in de kroon)
3 De geschroefde kroon; hierbij wordt de kroon op de speciale tube geschroefd, dit verzekerd de waterdichtheid.
Op de foto van links naar rechts; kleine tube, grote tube, schroeftube geperst, schroeftube geschroefd.
1 De "gewone" tube; een ronde tube.
2 De "Japanse" tube; hier zit de joint op een verlenging van de tige (niet in de kroon)
3 De geschroefde kroon; hierbij wordt de kroon op de speciale tube geschroefd, dit verzekerd de waterdichtheid.
Op de foto van links naar rechts; kleine tube, grote tube, schroeftube geperst, schroeftube geschroefd.
1 Met gewone tube. (Zwitsers)
Hierbij zit de kroon, waar één of meerdere jointjes inzitten, over de tube welke in kast zit geperst.
Bij duurdere merken wordt deze soms in de kast gelast om de waterdichtheid op die plaats te kunnen garanderen. Ook bij gouden uurwerken wordt de tube vaak in de kast gesoldeerd, hier is het om de sterkte van de kast te verhogen en om materiaal, goud, te besparen.
Bij duurdere merken wordt deze soms in de kast gelast om de waterdichtheid op die plaats te kunnen garanderen. Ook bij gouden uurwerken wordt de tube vaak in de kast gesoldeerd, hier is het om de sterkte van de kast te verhogen en om materiaal, goud, te besparen.
2 De Japanse tube.
Bij dit systeem, uitgebracht door de japanse fabrikanten, zit er op de verlenging van de tige één of meerdere jointjes. In theorie hoeft er geen tube te zijn, het rond gaatje in de kast kan perfect functioneren om de joint (-tjes) in te doen spannen zodat het daar waterdicht is. Toch wordt er vaak nog een klein tubeke gebruikt.
3 De geschroefde kroon.
In de zoektocht naar betere waterdichtheid heeft men de geschroefde kroon ontwikkeld. Hierbij wordt de tube, voorzien van schroefdraad, in de kast geschroefd. Een jointje (vaak van lood of zilver!) kan dan tussen kast en tube worden geschroefd zodat daar zeker geen water door kan. Langs de buitenkant en soms langs de binnenkant van de tube is dan ook schroefdraad waar de speciale voor deze tubes ontwikkelde schroefkroon, kan worden opgedraaid. in de kroon zit een jointje, als deze kroon op de tube is gedraaid dan sluit dit jointje de tube waterdicht af. Ook in de tube zit een jointje zodat indien de kroon los is er toch geen water in het uurwerk kan komen. De schroefkroon bestaat uit meerdere onderdelen, één ervan is een veertje welke ervoor zorgt dat de kroon van de tube springt zodat het uurwerk kan gemanipuleerd worden.
Doordat er zoveel meer onderdeeltjes en zoveel meer manipulaties bij productie nodig zijn, is de geschroefde kroon heel wat duurder dan een gewone. Om de prijs te drukken worden er geschroefde tubes gemaakt die in de kast geperst zijn, nadeel hiervan is dat doordat er een veertje in de kroon constant druk uitoefent en doordat de kroon vaak te lijden heeft onder mishandeling en doordat geperste schroefkronen vaak in "goedkopere" uurwerken zitten, gebeurt het vaak dat deze tube uit de kast loskomen. En bijkomend kan het gat in de kast hierdoor te groot worden waardoor een nieuwe tube er te los in zit met alle nare gevolgen vandien.
Doordat er zoveel meer onderdeeltjes en zoveel meer manipulaties bij productie nodig zijn, is de geschroefde kroon heel wat duurder dan een gewone. Om de prijs te drukken worden er geschroefde tubes gemaakt die in de kast geperst zijn, nadeel hiervan is dat doordat er een veertje in de kroon constant druk uitoefent en doordat de kroon vaak te lijden heeft onder mishandeling en doordat geperste schroefkronen vaak in "goedkopere" uurwerken zitten, gebeurt het vaak dat deze tube uit de kast loskomen. En bijkomend kan het gat in de kast hierdoor te groot worden waardoor een nieuwe tube er te los in zit met alle nare gevolgen vandien.
7 Soorten tige.
Niet vaak voorkomend maar er zijn uurwerken die een tige en kroon uit één stuk hebben (Rado ana-digi, tissot two timer,...)
Of waar er een 2-delige tige wordt gebruikt en waar de kroon één geheel vormt met de buitenste helft van de tige.
Of waar er een 2-delige tige wordt gebruikt en waar de kroon één geheel vormt met de buitenste helft van de tige.